Cứ vài tuần một lần, các trang tổng hợp tin crypto lại giật tít đầy kịch tính về việc dòng vốn “xoay trục” từ Bitcoin sang Ethereum. Một cá voi hoán đổi 200 triệu USD trên THORChain, dòng tiền vào ETF Ethereum tăng ba ngày liên tiếp, hay một cây cầu cross-chain ghi nhận khối lượng giao dịch tuần cao nhất kể từ năm 2021.
Ngay lập tức, câu chuyện quen thuộc được dựng lên: tiền tổ chức đang dịch chuyển lên mức rủi ro cao hơn, mùa altcoin sắp tới, Bitcoin dominance đã đạt đỉnh.
Nhưng phần lớn các câu chuyện này sụp đổ chỉ sau 72 giờ. “Cá voi” trên THORChain hóa ra chỉ là một địa chỉ tái cân bằng danh mục trong suốt ba tuần – một con số quá nhỏ so với khối lượng giao ngay hơn 8 tỷ USD mỗi ngày của Ethereum trên các sàn tập trung.
Dòng tiền ETF nhanh chóng đảo chiều khi các sản phẩm Bitcoin hút lượng vốn gấp đôi trong tuần kế tiếp. Cú spike khối lượng trên cầu nối thường bắt nguồn từ một vụ hack hoặc hoạt động săn airdrop, chứ không phải một nhà quản lý danh mục ở Connecticut (Mỹ) đang có kế hoạch giảm tỷ trọng Bitcoin một cách có hệ thống.
Vấn đề không nằm ở chỗ dòng vốn không bao giờ xoay trục. Tháng 8/2025 chính là ví dụ kinh điển. Nhưng các tiêu đề (giật tít) tháng 12 thì không. Khác biệt nằm ở việc hiểu đúng dòng vốn đi đâu, quy mô bao nhiêu và liệu thị trường phái sinh có xác nhận hay phủ định luận điểm đó hay không.
Nơi diễn ra hoạt động quyết định ý nghĩa của nó
Không phải mọi điểm thanh khoản đều mang trọng lượng như nhau. Thị trường giao ngay và phái sinh trên các sàn tập trung như Binance, Coinbase, OKX hay Deribit mới là nơi diễn ra quá trình khám phá giá và hoàn tất kinh tế cho cả dòng tiền tổ chức lẫn bán lẻ.
Khi tỷ trọng khối lượng ETH trong tổng khối lượng BTC+ETH trên các nền tảng này tăng từ 40% lên 56% và duy trì nhiều tuần liên tiếp, như dữ liệu Kaiko ghi nhận trong tháng 8, có thể coi đó là một lực cầu mang tính cấu trúc.
Sổ lệnh dày hơn, funding rate phân kỳ, bàn giao dịch quyền chọn điều chỉnh vị thế. Đây là những thị trường tập hợp hàng nghìn người chơi với vốn thật, chịu ràng buộc bởi ký quỹ và quy định pháp lý.
Ngược lại, các nền tảng on-chain như THORChain mang một tín hiệu hoàn toàn khác.
THORChain cho phép hoán đổi trực tiếp Bitcoin và Ethereum thông qua pool thanh khoản, không cần wrapped token hay lưu ký tập trung, khiến nó trở thành kênh “sạch” nhất để quan sát các giao dịch cross-chain thực sự.
Tuy nhiên, “sạch” không đồng nghĩa với “đại diện”. Khối lượng giao dịch toàn giao thức của THORChain thường chỉ ở mức vài trăm triệu USD mỗi ngày. Ngay cả kỷ lục tháng 2/2025 với hơn 859 triệu USD trong một ngày, hay hơn 1 tỷ USD trong 48 giờ, cũng chủ yếu xuất phát từ một sự kiện thanh lý cưỡng bức liên quan đến vụ hack Bybit, chứ không phải từ hoạt động xoay trục danh mục mang tính hệ thống.
Ý đồ giao dịch trong một giao dịch THORChain có thể quan sát được, nhưng thị trường không thể suy luận một sự thay đổi chế độ nếu các thị trường tập trung không đồng thời dịch chuyển.
Cụm giao dịch cá voi trong tháng 12 là ví dụ điển hình. Từ ngày 25/11 đến 15/12, một hoặc vài địa chỉ đã hoán đổi khoảng 2.289 BTC sang 67.253 ETH qua THORChain, tổng giá trị hơn 200 triệu USD.
CoinMarketCap gọi đây là “xoay trục vốn do cá voi dẫn dắt”. Nhưng 200 triệu USD trải đều trong 20 ngày chỉ tương đương khoảng 2,5% khối lượng giao ngay của Ethereum trong một ngày trên các sàn tập trung cùng thời điểm.
Nếu Binance, Coinbase và OKX không cho thấy Ethereum liên tục giành thị phần từ Bitcoin, và nếu dòng tiền ETF ETH không phân kỳ rõ rệt so với BTC, thì mô tả chính xác nhất vẫn chỉ là “một vài ví lớn tái cân bằng danh mục qua THORChain”.
Các cầu nối mỏng, pool DEX đơn lẻ hay trình khám phá cross-chain biệt lập còn nằm thấp hơn nữa trong hệ thống phân cấp tín hiệu.
Một cú spike khối lượng trên Stargate Finance hay một pool Curve ghi nhận dòng ETH ròng có thể chỉ phản ánh arbitrage, săn airdrop hoặc một quỹ đang tháo gỡ giao dịch basis. Những nơi này thiếu độ sâu thanh khoản, sự đa dạng người tham gia và chi phí tuân thủ – những yếu tố khiến thị trường tập trung khó bị thao túng. Hãy coi chúng là thông tin tham khảo, không phải bằng chứng.
Con số tuyệt đối không có bối cảnh là vô nghĩa
Các con số đô la thô rất dễ đánh lừa cả nhà báo lẫn trader. “145 triệu USD được hoán đổi từ Bitcoin sang Ethereum” nghe có vẻ dứt khoát, nhưng dứt khoát so với cái gì?
Tháng 8/2025, khi xoay trục thực sự diễn ra, Ethereum ghi nhận khoảng 480 tỷ USD khối lượng giao ngay trên các sàn tập trung, so với 401 tỷ USD của Bitcoin.
Theo tổng kết của VanEck, hơn 4 tỷ USD chảy vào các sản phẩm ETF Ethereum, trong khi Bitcoin bị rút ròng khoảng 600 triệu USD. Quy mô này lớn hơn nhiều bậc so với bất kỳ tiêu đề cầu nối on-chain nào, và quan trọng hơn, nó kéo dài hàng tuần chứ không phải vài giờ.
Từ dữ liệu đó, có thể rút ra một ngưỡng thực tế cho thị trường giao ngay: chỉ nên gọi là xoay trục khi thị phần ETH trong tổng BTC+ETH trên các sàn tập trung hàng đầu tăng ít nhất 10–15% so với trung bình 30 ngày và duy trì trọn vẹn một tuần giao dịch.
Bất cứ điều gì thấp hơn, như “ETH tạm thời có khối lượng cao hơn BTC hôm qua trên một sàn”, đều chỉ là nhiễu.
Dữ liệu tháng 8 của Kaiko cho thấy Ethereum chiếm hơn 56% tổng khối lượng giao ngay BTC+ETH trên các sàn lớn, với độ sâu thị trường 1% quanh mức 208 triệu USD, gần gấp đôi đáy tháng 4.
Đó mới là định nghĩa của “đủ lớn” trên thị trường giao ngay.
Với các sản phẩm giao dịch trao đổi, ngưỡng còn cao hơn. Báo cáo dòng tiền tuần ngày 20/10 của CoinShares ghi nhận 946 triệu USD rút khỏi các sản phẩm Bitcoin và 205 triệu USD chảy vào Ethereum – một sự phân kỳ rõ ràng.
Tuy nhiên, đặt trong bức tranh toàn cảnh với mức kỷ lục 5,95 tỷ USD dòng tiền ETF crypto toàn cầu đầu tháng 10, trong đó 3,55 tỷ USD vào Bitcoin và 1,48 tỷ USD vào Ethereum, có thể thấy cả hai cùng tăng, không hề có xoay trục.
Tháng 7 cũng tương tự: khoảng 6,3 tỷ USD vào ETF BTC và 5,5 tỷ USD vào ETF ETH. Đó là khẩu vị rủi ro chung, không phải tài sản này hút vốn từ tài sản kia.
Chỉ khi dòng tiền ròng tích lũy của một bên lên tới hàng tỷ USD, trong khi bên còn lại ghi nhận dòng vốn âm hoặc gần như đứng yên, kéo dài suốt một tháng, thì khái niệm “xoay trục” mới thực sự có ý nghĩa.
Xoay trục cần xác nhận từ thị trường phái sinh
Giao ngay không bao giờ đủ để xác nhận xoay trục, vì nó có thể đảo chiều chỉ trong một phiên. Dòng tiền ETF mất nhiều ngày hoặc nhiều tuần mới phản ánh, tạo ra khoảng trống cho câu chuyện bị thổi phồng.
Thị trường phái sinh mới là nơi kiểm định theo thời gian thực.
Nếu vốn thực sự rời Bitcoin sang Ethereum, trader quyền chọn sẽ định giá lại upside của ETH, funding rate trên hợp đồng vĩnh viễn sẽ phân kỳ, và hợp đồng mở sẽ dịch chuyển. Nếu những điều đó không xảy ra, biến động giao ngay chỉ là nhiễu.
Tỷ giá ETH/BTC là chỉ số tóm lược rõ ràng nhất. Trong tháng 5 và 8/2025, ETH/BTC tăng 25–30% trong nhiều tuần, biến động thực tế của Ethereum vọt lên gần 90%, trong khi implied volatility ngắn hạn của ETH tăng khoảng 20 điểm, còn Bitcoin thì dịu xuống.
Báo cáo tuần ngày 11/8 của Amber Group ghi nhận Ethereum vượt 4.000 USD, ETH/BTC lên trên 0,035 – mức cao nhất trong năm – với skew quyền chọn nghiêng mạnh về call, trong khi Bitcoin skew trung tính và biến động thực giảm.
Funding và hợp đồng mở trên perpetual càng củng cố xu hướng.
Kaiko cho biết khi Ethereum tiệm cận đỉnh lịch sử trong tháng 8, hợp đồng mở ETH perpetual trên Binance đạt kỷ lục cả về số lượng ETH lẫn giá trị USD, trong khi khối lượng giao ngay ETH trung bình vượt 8 tỷ USD mỗi ngày.
Dòng tiền vào các sản phẩm giao ngay ETH cũng lập đỉnh mới. Khi giao ngay, perpetual và sản phẩm giao dịch trao đổi cùng đồng thuận, và dữ liệu quyền chọn xác nhận, bức tranh trở nên nhất quán: vốn đang dịch chuyển lên mức rủi ro cao hơn từ Bitcoin sang Ethereum.
Ngược lại, tháng 12/2025 không đáp ứng bất kỳ tiêu chí nào. CoinShares ghi nhận cả Bitcoin lẫn Ethereum đều hút vốn trong tuần đầu tháng 12, khoảng 461 triệu USD vào BTC và 308 triệu USD vào ETH, sau một tháng bị rút mạnh.
Không có báo cáo nào từ Deribit hay Kaiko cho thấy sự dịch chuyển bền vững trong skew quyền chọn hay funding rate của Ethereum so với Bitcoin trùng khớp với thời điểm cá voi THORChain hoạt động.
Băng phái sinh không xác nhận câu chuyện on-chain.
Tín hiệu hay nhiễu
Tháng 8/2025 vượt qua mọi tiêu chí. Ethereum phá đỉnh 2021 quanh 5.000 USD, vượt trội Bitcoin về giá, chiếm hơn 56% khối lượng giao ngay BTC+ETH trên các sàn tập trung lớn với độ sâu thị trường vượt trội.
Ước tính tổng hợp cho thấy Ethereum đạt khoảng 480 tỷ USD khối lượng giao ngay trong tháng, so với 401 tỷ USD của Bitcoin – lần đảo chiều đầu tiên sau bảy năm.
Các sản phẩm giao dịch trao đổi ETH hút hơn 4 tỷ USD, trong khi Bitcoin bị rút khoảng 600 triệu USD, kéo dominance của BTC từ 65% xuống 57%.
Deribit ghi nhận ETH tăng 17% chỉ trong một tuần, lợi suất hợp đồng tương lai ngụ ý khoảng 9,7%, funding của ETH cao hơn BTC, và risk reversal thể hiện premium rõ rệt cho call, trong khi Bitcoin nghiêng về put.
Đa thị trường, đa kênh, kéo dài, được xác nhận chéo. Đó mới là xoay trục thực sự, có bằng chứng.
Tháng 12/2025 thì không. Một hoặc vài địa chỉ hoán đổi khoảng 2.300 BTC sang 67.000 ETH qua THORChain trong khoảng 20 ngày.
Quy mô đó quá nhỏ so với khối lượng giao ngay trung bình 8 tỷ USD mỗi ngày của Ethereum, hay con số 480 tỷ USD của tháng 8.
Dòng tiền ETF không phân kỳ, phái sinh không xác nhận. Câu chuyện THORChain tháng 12 chỉ là nhiễu: những giao dịch lớn trên một nền tảng cross-chain đơn lẻ, không phải sự xoay trục vốn từ Bitcoin sang Ethereum đã được xác thực.
- 5 lý do khiến Bitcoin giảm xuống còn 85.000 đô la
- Glassnode: Hầu hết các lĩnh vực tiền điện tử đều tụt hậu so với Bitcoin trong 3 tháng qua
- Dự báo giá Bitcoin: BTC tiếp tục giảm, tiến gần mức thấp nhất tháng 12
Hàn Tín
